Kanotur til Øyna

Torsdag 4. juni reiste me på overnattingstur til Øyna. Me gikk frå skulen og ned til naustet i fjøra, så padla me frå direkte til Øyna. Den raude streken viser ruta me padla. Planen vår var å starte å padle kl. 10:30 og vere framme til Øyna kl. 12:00. Me kom oss fram til 12, noko som vil sei at tidsberekninga var bra, med tanke på at me hadde lagt inn tid til to pausar i tillegg til at det var vind og bølgjer. På ca 3.6km brukte me 1,5 time. Turen heimatt padla me samme vegen som til, bortsett frå at me padla på utsida av vetleøyna. 

Vidare frå Øyna padla me til Saurane, ruta ser du på biletet under. Me hadde rekna 45 min kvar veg. Frå Saurane skulle me gå til Dal, men me kom berre opp til brua. Opp til brua var det ca. 600-700 meter + 120 høgdemeter. 

Utfordringar me møtte under padlinga var at vinden gjorde det vanskeleg å styre kanoen, og nokon gonger var bølgjene veldig høge, som gjorde det vanskeleg å svinge. Padleteknikken eg og Beate brukte i kanoen vår fungerte bra, og me greide å samarbeide greitt. Me brukte mest drivtak. 

Ferdselmønster i kano: Det er viktig å halde seg nær land, spesielt når det er bølgjer og vind, då det kan vere lettare å velte kanoen. Er det straum i vatnet er det og greit å halde seg nær land om det skulle vere så sterk straum at du mistar kontroll over kanoen. Om ein må kan ein bruke manøverar og ulike bremsetak, i tillegg til drivtak for å komme seg fortast vekk frå straumen. 

Eg lærte masse på turen, og hadde det ikkje minst veldig kjekt ilag med dei andre i klassen. Neste gong eg er på kanotur skal eg hugse på padleteknikkane me brukte, og det eg har lært av turplanlegginga og sjølve turen. 

TAKK FOR TUREN!

Kystfriluftsliv: Kanopadling

Utstyr: Utstyr som er viktig å ha med seg når ein er ute og padlar er først og fremst redningsvest eller flytevest (i tilfelle ein veltar, for sikkerheitens skuld). Kleda du går i spelar og ein viktig rolle, val av klede kan vere det som skil mellom eit litt ubehageleg uhell til ei dødsulykke, mtp at mange døyr av kuldesjokk. Førstehjelpsutstyr kan òg vere smart å ha med seg på ein kanotur. 

I land/ombordstigning: Dei aller fleste skadane på kanoen kjem når me skal sette kanoen på vatnet eller tek han opp frå vatnet. Skraping mot svaberg eller grus eller nedslepp på spisse gjenstandar osv. fører til at kanoen får skadar og blir øydelagt. Kanoen skal bærast fint både ned til vatnet og opp frå vatnet. Har ein eventuelt med bagasje, skal den lyftast oppi kanoen etter at den er sett på vatnet. Ein skal lyfte bagasjen ut før ein dreg båten på land. Ein kan holde kanoen imens den andre trør oppi. Ein må holde seg godt på begge sidene av kanoen og gå langs midtlinja til ein får sett seg i rett padlestilling. Den andre set seg i kanoen på samme måte.

Padleteknikk: Den ytre handa held ein godt nede på skaftet på åra, og den indre handa skal haldast øverst på åra. Dei fleste taka skal gjerast med så strake armar som mogleg. 

Drivtak: 1: Set åra vertikalt i vatnet så langt fram som mogleg uten at du lener deg for langt framover. 2: Vri eller roter overkroppen og trekk åra bakover med overkroppen og nesten rette armar. 3: Avslutt taket når bladet er i høgd med hoftene, ved at du lyfter ho ut av vatnet. Kanten av årebladet skal "skjerast" ut i vatnet. Tenk på luftmotstanden. Armane skal vere strake og henge den, og skuldrane skal vere senka slik at du får kvilt musklane og ikkje blir anspent i denne sekvensen. 4: Set åra i vatnet igjen og gjer sekvensen på nytt. 

Bremsetak: skal innleiast som eit vanleg drivtak. Når årebladet er i høgd med hofta og du vanlegvis lyfter åra ut av vatnet, roterar du heller åra ei kvart omdreiing (på 90 grader).

J-tak: Åra skal setjast i og startar som eit drivtak. Roter trykksida på padleåra gradvis utover og avslutt i same posisjon som for bremsetaket, men no ligg det som har vore trykksida av åra, skrått vekk frå båtsida. Effekten blir større dess meir bladet blir pressa utover frå båtsida når det er vendt til "ror-posisjon".  

Manøvering av kano: 1. Framdrift: padlinga har som mål å få kanoen til å drive framover og halde kursen med god fart. 2. Styre kanoen under framdrift: å halde rett kurs, korrigere sikksakk og justere for vind og bølgjer. 3. Bremse og stoppe framdrift: å padle bakover. 4. Støtte og stabilisere: at båten ikkje vippar rundt. 5. Svinge kanoen: å svinge til begge sider, runde hindringar, ta U-svingar og sirkle. 6. Sideflytte kanoen: å flytte til begge sider, leggje sidelengs inntil bryggje og trekkje sidelengs ut frå land. 



Sittestilling: Dei fleste kanoar er laga med sete å sitte på. Den beste padlestillinga er når ein står på knea og kviler rumpa mot setet, evt mot ein av tverrstivarane. Det er betre for ryggen og ein får større rekkjevidde og gunstigare vilkår for å bruke dei store muskelgruppene i buk, hofte og rygg. Ein må passe på å ikkje sette fast beina under setet, sidan dei må komme seg ut ved ein eventuell velt med kano. 

Kameratredning: Om ein eventuell velt skjer, skal kameratredninga utførast som på biletet. Først skal dei to i vatnet syme til kvar sin ende, og kameratbåten legg seg vinkelrett på båten som har velta. Trykk den eine enden ned mens den som nym nærmast kameratbåten, hjelper bakpadlaren med å lyfte enden opp av vatnet. Samtidig stabiliserar frampadlaren båten med støttetak. Ein må så dra kanoen inn over kameratbåten og snu han, for å deretter sette ut kanoen igjen på same sida. Då har ein fått tømt ut alt vatn. Dei to i vatnet entrar etter tur den velta kanoen mellom kameratbåten og eigen kano. Dei to i kameratbåten held fast den andre kanoen og stabiliserar i mellomtiden. 

Navigering og marsjfart: Det er oftast lurast å padle nær land og følgje strandlinja. Ein har kontakt med land og opplev meir av naturen. Land gir også vern mot vind og bølgjer, og ein sparar då tid og krefter. Når du padlar blir du avhengig av kompasset, og du navigerer gjerne etter overinslinjer. Ofte er det lurt å ta krysspeilingar. 

I uoversikteleg farvatn eller i mykje vind og bølgjer må gruppa halda seg samla, og ein bør ha oppsamlingspunkt undervegs og lage etappar der kanoane kan drive i sitt eige tempo. 

Fjellskitur den 10. februar

Dagen før tur bestemte klassen seg for ei rute me ville gå. Me lagde ein plan A og plan B, og ein kriseplan, om det vart dårleg vêr. Me gjekk frå Rindabotn, og fulgte skiløypa under Fosskammen og Stedjekammen, og tok av ved Skavassgrovi og oppover mot Skavasshaugane. Derifrå skreia me ned og inn i skiløypa att. Før me reiste på tur fekk me skredkort av Torgeir, dette kjem til å komme til nytte når ein skal på tur seinare. Me lærte at det var lurt å halde seg i god avstand frå heng på 30 grader og meir (heng på 5 meter), då det var fare for snøskred. Så me valte å gå der det var trygt, altså langt unna henget ved Skavassgrovi. Det var ein del vind og regn på turen fram, så det var litt kaldt. Me fekk kompass og vart delt i leiargrupper; Marte og eg leda frå Rødekors-kassen og mot Skavassgrovi. Vegen ned att frå Skavasshaugane gjekk fint, sjølv om omtrent ingen hadde kontroll på skidna sine. 

Den lilla ruta viser turen som me planlagte å gå, men me fekk dessverre ikkje tid til å gå heilt opp på Skavasshaugane.

Eg synst turen var kjekk, men i og med at eg ikkje hadde med meg feller til turen, gjekk det litt treigt med meg. Det endte opp med at eg måtte gå i fiskebein store delar av vegen opp, noko eg verkeleg fekk kjenne i føtna. Neste gong vil eg garantert hugse å ta med feller, og skismøring i tillegg - for å vere på den sikre sida. Neste gong vil eg også hugse å ta med kart, sidan eg gløymte å ta med kart på denne turen.

Det eg har lært på turen er at ein må forholde seg til både vêr og føre på vinterstid. Det er meir krevande å gå i fjellet om vinteren, og ein må passe seg for heng, då ein kan vere med på å utløyse skred ved å gå nærme. Det er òg veldig viktig å ha med seg spade, om ein sånn situasjon skulle oppstått. Til neste tur vil eg hugse å ha med meg meir heite klede, og helst eitt ekstra par med vottar, i og med at det fort vart kaldt og klamt. 

Fornuftig/rett mat på tur

På turar treng kroppen tilførsel av "drivstoff". Når ein skal på tur, er det viktig å ha med seg riktig og nok mat og drikke. Til frukost kan ein for eksempel ha med seg havregryn, vatn (evt. finne vatn på leirplassen), nøtter, bær (sjølvplukka om det er på hausten) og sukker. Dette kan ein lage havregraut av, som gjer deg mykje energi og er sunt. På vinteren er det spesielt viktig at ein har med seg nok mat, som inneheld både raske og langvarige karbohydratar, protein og umetta feitt. Døme på raske karbohydratar kan vere rosiner, sjokolade, kvitt brød, kvit ris. Lange karbohydratar kan vere rugbrød, linser, kikerter, bønner. Døme på protein kan vere kjøtt, egg, nøtter, linser,

 For å unngå ein tung sekk er det også viktig å tenke på vekta på maten ein tek med seg. For å unngå dette kan ein ta maten oppi plastposar i stadenfor å ha dei oppi diverse boksar som veg meir.  

Døme på ein type havregraut.

Til lunsj kan ein evt. kombinere "rett-i-koppen-posar", som kan vere suppar eller gryter, med medbragt brød, lefser eller knekkebrød. Eller ein kan lage hurtigris eller potetmos for at måltidet skal mette endå meir. 

Døme på ein type gryterett; hurtigris og rett-i-koppen.

Middagen er det viktigaste måltidet om dagen. Det er viktig at det er heit mat, Middagen skal innehalde rikelege mengder med væske, for sjølv om du resten av dagen får i deg drikke, er det vanskeleg å få i seg nok væske. Døme på middagsingredienser er pasta, poter, grønsaker pakka i aluminiumsfolie og kjøt som kylling eller hakka kjøt. Ein kan ha med seg krydder og salt for å smakssette maten. Ein kan også ha med seg rett-i-koppen-posar til middag, då det er mettande og næringsrik mat.

Eit døme på middagsrett kan vere: kjøt med krydder og urter. 

Som kveldsmat kan ein for eksempel ha med ein pose heimelaga pinnebrød som ein surrar rundt pølser, og det kan ein grille på bålet. Ein må tenke på at måltidet skal mette for heile natta. Ein kan også lage smørbrød på bål, eller steikte epler med kanel og sukker.

Tur til Vorfjellet

Igår, søndag den 22. november, gjekk eg og mamma til Vorfjellet. Eg valte å ta turen dit fordi eg ikkje har vore med på dei andre turane med friluftslivklassen, og følte derfor for å gå ein topptur. Vi køyrte til Engjadalen, og gjekk derifrå og til Brunestegen. Vidare gjekk me til Jargolane og Slettafjellet. Etter ca. 2,5 timar var me framme på Vorfjellet, ein tur på ca. 5,5 km, det vil seie ca. 11 km tur-retur. Eg hadde aldri vore på Vorfjellet før, så det var veldig spennande. Eg hadde pakka med meg gode og varme klede, for sjølv om det var sol, blir ein som regel kald etter å ha sveitta litt.

Me planlagte turen ved å sjå på værmeldingane, og me var ganske heldige med været, for det var skyfri himmel og omtrent vindstille på toppen av Vorfjellet. Det var vertfall 20 cm med puddersnø frå Jargolane, så det var litt vanskeleg å gå. Men alt i alt var det ein veldig fin tur, som eg garantert vil ta igjen. Erfaringane mine frå denne turen er å ta med seg ekstra sokkepar og ein boblejakke om ein skal gå når det er minusgrader ute, for ein blir kald på føtna når ein går i snø, og ein ekstra jakke er godt å ha når ein skal sitte i ro i ein lunsjpause! Turen totalt tok 4 timar.

Den lilla streken viser ruta me gjekk.

Biletet er teken på starten av turen, på veg opp frå Engjadalen.

Jargolnipa, 991 m.o.h.

Slettafjellet, ca 1000 m.o.h

Utsikt frå Jargolnipa, her ser ein rett mot Molden. 

Vorfjell-skiltet. 1209 m.o.h

Vi tok lunsjen på toppen av Vorfjellet.

Bålfyring 29.09.14

Måndag den 29. oktober gjekk me opp til Rutlin der me fekk lære litt om båltypar og korleis ein lagde dei. Me lærde blant anna korleis ein lagar vinterbål og pyramidebål med oppheng av kjele. Vinterbålet skal bestå av tjukke, rå stokkar nederst, tynn og tørr ved, nøreved; det vil seie tynne, tørre kvister og tørr flis. Og øverst er det lurt å ha spon flisa av tørr ved, tørt granris og bjørkenever. Ein må tenne frå toppen, for det er det øverste laget som tek lettast fyr. Det er nødvendig å ha tynn ved i mellom bjørkenevene og dei tjukke stokkane, slik at overgangen ikkje blir for stor mellom laga. Då vil ikkje bålet brenne.

Her er eit bilete av vinterbålet, der me koka vatn og varma nistene våre på!

Me lærte at når ein skal lage pyramidebål med oppheng treng ein tre stokkar (helst 1,5m), ved, kjele, tau (helst av naturfibrar for dei toler berre låg varme før dei smeltar). Tauet surrar du i eitt åttetal i eine enden rundt dei tre stokkane. Ein treng også ein opphengskrok til å hengje gryta i, då er det lurt å bruke blomsterbindartråd. Lagar du ein strammeknute, kan ein regulere avstanden til bålet og dermed varmen.